"Çocuktur kalp hastası olamaz" inanışı pek de doğru değil
Sağlıklı görünen, sürekli koşup oynayan çocuklarda da kalp hastalıkları görülmesi mümkün. "çocuktur kalp hastası olamaz" inanışı tam da doğru değil. Çocuklarımızda kalp hastalığı riski taşıyabilir. Çocuklara kalp sağlığı taraması yapılması, ideal kiloda kalmaları ve enfeksiyondan korunmalarıkalp sağlığı açısından oldukça önemli. Memorial Şişli/Bahçelievler Hastaneleri Çocuk Kardiyoloji ve Romatoloji Uzmanı Prof. Dr. Rukiye Nurten Eker Ömeroğlu, çocuklarda görülen kalp hastalıkları ve tedavi yöntemleri hakkında halkımızı aydınlatacak bilgileri şöyle aktardı;
"Kalp hastalığı her zaman belirti vermiyor Çocuklarda kalp hastalıklarının çok önemli bir kısmı doğuştan gelmektedir. Morarma, terleme, sık nefes alma, nefes darlığı, kilo alamama, kolay yorulma, halsizlik, çarpıntı, göğüs ağrısı, bayılma gibi şikayetler görüldüğünde vakit kaybedilmeden bir uzmana başvurulması önemlidir. Bununla birlikte kalpte küçük delikler ve hafif darlıklar görünürde hiçbir belirti vermeyebilir ancak doktor muayenesinde ortaya çıkabilir. Oldukça nadir görülmekle birlikte; ciddi olsa bile erken çocukluk çağında sessizce ilerleyen kalp hastalıkları görülebilmektedir. Bunların büyük kısmı genetik geçiş gösteren kalp kası hastalıkları ve ritim bozukluklarıdır. Anne ya da baba tarafında ani, beklenmeyen ölüm öyküsü bulunması bu hastalıklar açısından uyarıcı olmalıdır."
Enfeksiyonlar kalbi etkileyebilir
Doğuştan gelen kalp hastalıkları dışında virüs ya da bakteriyel enfeksiyonlar sonuçları olarak da kalp hastalıkları oluşabilir. Geçmişte uzun sürmüş yüksek ateş, eklem ağrıları ve şişlikleri geçirmiş ya da kalp hastalığını bulgularına sahip çocuklar risk içermektedir.
Detaylı muayene oldukça önemlidir
Obezite hastalığı olan çocuklar, eğer ailede erken koroner kalp hastalığı öyküsü de varsa, kalp açısından gözlem altında tutulmalı ve düzenli muayene edilmelidir. İnsülin direnci ve kan yağları düzeyleri de kontrol edilmelidir. Kısava sağlık geçmişinde önemli rahatsızlıklar bulunan, ailesinde kalp rahatsızlıkları öyküsü bulunan, fiziki muayenede ilgili bulguların saptandığı çocuklar ve fazla kilolu çocuklar kalp kontrolü yapılması gereken gruptadır. Bu şartlarda ayrıntılı sağlık öyküsü alınıp, iyi bir fiziki muayene, tansiyon ölçümü, EKG, efor ve ekokardiyografi yani EKO ile tarama yapılabilir.
Kalbe uygun egzersizler yapılmalı
Spor çocuklar için de çok önemlidir.. En erken 4 yaşında spora başlanabilir. 5-7 yaşta fiziksel gelişim ve büyüme için koşma, tırmanma, yüzme, teneffüs aralarında vücut hareketleri, motor yeteneklerin gelişimi için de top atma, yakalama, ayakta topa vurma çalışmaları, denge ve hız için de folklor, dans ve ritim çalışmaları önerilebilir. 8-9 yaş grubu çocuklar için sosyal gelişim açısından grup aktiviteleri, takım oyunları tercih edilmelidir. İlköğretim çağında atletizm, jimnastik, yüzme ve kayma sporları uygundur. Çocuklarda genellikle dinamik sporlar, yani oksijen tüketiminin fazla olduğu kaslarda uzama, kısalma ile yapılan, kaslara basınç yükü oluşturmayan egzersizler tercih edilmelidir. Koşu, voleybol, basketbol, futbol, hokey, tenis bu grup sporlardandır. Kalp hastası çocuklarda statik sporlar özellikle sakıncalıdır. Halter, vücut geliştirme gibi sporlar boy uzamasını olumsuz yönde etkiler.
Spora başlamadan önce çocukların muayene edilmesi çok önemli ve şarttır.
Profesyonel olarak spor yapan çocuklar için aile öyküsünün alınması ve fiziki muayenenin yanında EKG, EKO ve efor testi yapılması gerekmektedir.
Efor kalp hastası çocukları zorlar
Kalp hastası bir çocukta efor zorlayıcıdır. Özellikle kan akımının önünde engellerin olduğu, doğuştan kalp hastalıkları bulunan çocuklarda efor sırasında; göğüs ağrısı, çarpıntı, baş dönmesi, bayılma gibi durumlar görülebilir. Bazen ilk bulgu ölüm bile olabilmektedir, bu sebeple konuya çok büyük önem verilmeli ve hekim kontrolleri geciktirilmemelidir. Bazı tip ritim bozuklukları da efor ile tetiklenir ve benzer bulgular içerir. Kalp problemi olan çocuklara yarışmalı sporlar önerilmez. Dinamik sporlara düzenli takip ve kontrollerle izin verilebilir. Gelişmiş ülkelerde spor alanlarında defibrilatör yapabilen cihazlar ve onu kullanabilen eğitimli kişiler olduğu için kalp hastası çocuklara da spor yapma şansı verilmektedir.
defibrilatör: Kalbin normal dışı hızlı atımını durdurarak tekrar normal kalp ritmine dönmesini sağlayan araç.